Interview door Abel de Kam (Dagblad van het Noorden)
Menig groot Amerikaans liedjesschrijver stond begin jaren ‘00 op de planken van De Smelt in Assen tijdens de eerste negen edities van Americana-festival TakeRoot. „Harry Muskee baalde als een stekker toen we naar Groningen vertrokken.”
Woest staart Beth Hart over de hoofden van haar publiek. ‘Where the fuck is my medication’, staat er te lezen op haar minuscule zwarte shirt. Tussen haar geringde vingers klemt ze links haar microfoon, rechts een brandende sigaret. Ze staat niet in Paradiso of een dampende honky tonk in de Verenigde Staten, maar in evenementencentrum De Smelt in Assen, pal naast de ijsbaan en het tropische zwemparadijs.
„Op een goede dag zag je aan de bar tegelijkertijd mensen op schaatsen, in hun zwembroek en met een cowboyhoed op”, grinnikt TakeRoot-grondlegger Johan Kleine. En Beth Hart. „Onze boeker Tieme had een neus voor talent. In 1999 had niemand van haar gehoord, maar ze gaf een geweldige show. Nu is het een hele grote dame.”
Verslingerd aan Americana
In 2023 vierde Americana-festival TakeRoot zijn 25-jarig bestaan. Dit jaar staat ook de geboorteplaats stil bij het jubileum. Sinds 2007 wordt het festival in Groningen gehouden, maar de oorsprong van het festival ligt in Assen. Bluesliefhebbers en vrienden Johan Kleine (1959) en Tieme van Veen (1955) belanden in 1996 op advies van een kennis in Austin, Texas. Het jaarlijkse festival South By South West (SXSW) opent hen de ogen. „Wauw, wat wordt er veel fantastische muziek gemaakt in Amerika.” Niet alleen blues; het duo raakt ook verslingerd aan folk, americana en country.
Americana
Het genre Americana is een parapluterm voor muziekstijlen die afgeleid zijn van de klassieke country, folk en blues, maar in een nieuw jasje gestoken. Artiesten als Wilco, John Prine en Ryan Adams zijn voorbeelden van populaire Americana-acts.
Om hun favoriete artiesten te zien spelen moeten de twee altijd reizen, zowel binnen als buiten Nederland. Voor Amerikaanse rootsmuziek is er ook plek in Drenthe, denken zij. „Er bestaat een zekere verwantschap tussen het rurale Drenthe en de Verenigde Staten”, zegt Kleine. Hij pakt het boek Walden van schrijver Henry David Thoreau uit de kast. „Hij besloot twee jaar in een zelfgebouwd huisje op het platteland te gaan wonen. Eigenlijk is dat wat Harry Muskee (zanger van Cuby + Blizzards, red.) ook deed toen hij vertrok naar Grolloo.”
Anarchie in het alledaagse
Volgens Kleine delen Drenten dezelfde mentaliteit als vertolkers van rootsmuziek. „Een zekere anarchie, je willen losweken. Je ziet het ook bij bands als Normaal, Rowwen Hèze en zelfs bij de Drentse punkers van Skroetbalg. Het alledaagse leven meenemen in de muziek, authentiek zijn, daar zit een connectie.”
In 1998 organiseren Kleine en Van Veen de eerste editie van TakeRoot in De Smelt. Op de poster staan onder meer Ilse DeLange, Cuby + Blizzards en Chip Taylor.„Het was niet gelijk succesvol”, herinnert Kleine zich. „Inclusief sponsoren hadden we 750 bezoekers, terwijl er plek was voor 2000. Dat was even slikken.” Die jaren doen de organisatoren alles zelf. „Posters plakken, subsidies aanvragen. We zijn zelfs samen naar de bank geweest voor een lening.”
Sfeerloze hal
Het festival wint de jaren daarop aan bekendheid, mede door de inzet van ambassadeurs Johan Derksen, Ron Jans en Harry Muskee. De eerste editie boekt het festival nog een groot aantal Nederlandse acts. In 2003 is TakeRoot voor het eerst uitverkocht en spelen er vrijwel uitsluitend Noord-Amerikaanse artiesten.
De toerende muzikanten kijken niet op van de weinig sfeervolle evenementenhal De Smelt, inclusief systeemplafond. „Het was ontzettend camp. Sommige bands arriveerden al vroeg. Ze zetten hun bus op de parkeerplaats, vroegen een handdoekje en gingen dan lekker even zwemmen.” Vaak wisten artiesten nauwelijks waar ze stonden te spelen. „Op de rider (wensenlijst, red.) van een band stond eens het verzoek om een ansichtkaart met postzegel. Die stuurde de artiest naar hun huisadres, dan wisten ze waar ze allemaal gespeeld hadden.”
Naast een paar grote namen als publiekstrekker zette het festival in op een brede mix van muziekstijlen uit Noord-Amerika. „We hebben Daniël Johnston hier nog geboekt, een cultheld uit Texas. Daar kwamen niet veel mensen op af, maar bezoekers moeten nieuwe dingen ontdekken op zo’n festival. Tieme was daar heel goed in.”
Halve huisraad in de kleedkamer
Van Veen, die overleed in 2012, bleef grote namen naar Assen halen. Steve Earle bijvoorbeeld, befaamd singer-songwriter uit Nashville, of de – dan nog – grote belofte Ryan Adams. „Dat is mijn favoriete artiest die we in de Drentse jaren hebben gehad”, mijmert Kleine. „Echt een buitencategorie artiest, fantastisch dat we hem te pakken kregen.”
Adams vroeg om een huiselijke setting in zijn kleedkamer. „Ik heb mijn halve huisraad meegenomen naar De Smelt en een bank gekocht bij de kringloop. Een kwartier voor het optreden lag hij nog knock-out. Volgens de versie van Ron Jans heeft iemand hem nog horen overgeven op de toiletten, volgens mij had hij wat gebruikt. Maar zodra hij op het podium stond gaf hij een fenomenaal optreden.”
‘Muskee baalde als een stekker’
Opnames van shows op TakeRoot werden uitgezonden op de landelijke radio. De groeiende populariteit van het festival zorgde ook voor een afscheid van Drenthe. In 2007 verhuisde TakeRoot voor de tiende editie naar De Oosterpoort in Groningen. Een grotere locatie was in Drenthe niet voorhanden, en na jaren zelf de touwtjes in handen te hebben gehad lonkte de professionele organisatie van programmeur Peter Sikkema in Groningen. „Wij moesten alles ieder jaar zelf opbouwen en organiseren, en de bands speelden tot 02.00 in de ochtend.”
„Harry Muskee baalde als een stekker”, weet Kleine nog, die inmiddels als grondlegger een rol als identiteitsbewaker heeft bij het festival. Met de huidige boekers Peter Sikkema en Joey Ruchtie heeft Kleine een ‘zielsverwantschap’, zegt hij. Samen met De Nieuwe Kolk in Assen en stichting Talkin’ Blues ontstond het idee om ter ere van het 25-jarig jubileum terug te keren naar de Drentse Roots.
Terug naar de roots
Op 27 september wordt in Assen Promising Crossroads gehouden. Southern sounds played in the Dutch North , luidt de ondertitel op de poster. Naast TakeRoot-veteranen Cordovas en Charlie Parr spelen ook Nederlandse artiesten als DeWolff, Hannah Mae en Them Dirty Dimes.
Kleine hoopt Promising Crossroads de komende jaren te kunnen voortzetten. „Die muziek zit hier in het landschap, het past bij onze identiteit. De trots die de jeugd hier voelde in de hoogtijdagen van Cuby + Blizzards was enorm. Overal in Nederland kwam je het opschrift C+B tegen. Die jongens van DeWolff zijn nu net zo oud als Harry destijds was. Hij is alweer dertien jaar dood, misschien is dit wel zijn nalatenschap.”
