Thuisblijven met.. Ralph van Raat
Lege theaters, stille concertzalen: sinds donderdag 12 maart zitten de deuren op slot. In plaats van het publiek te vermaken met mooie, aangrijpende, grappige en ontroerende voorstellingen en concerten, zitten artiesten zoals bijna iedereen in thuisquarantaine. Hoe beleven zij de situatie?
“Een uur voor de persconferentie op 12 maart had ik bij mij thuis een interview met een verslaggever van Radio4. Na ons gesprek keek ik op mijn mobiel, want ik was toch wel nieuwsgierig wat Rutte ging zeggen. De eerste woorden die ik hoorde waren: ‘Alle bijeenkomsten met meer dan honderd mensen worden per direct afgelast.’ Ik was totaal in shock. Even later belde mijn vriendin, die al driekwart jaar bij de Nationale Opera bezig was met een productie voor het Opera Forward Festival, dat van 13 t/m 22 maart zou plaatsvinden. Het zou haar eerste optreden voor het gezelschap worden, een grote kans natuurlijk. Ook daar ging een streep door. Ik heb vier dagen mijn vleugel niet aangeraakt. Ik kan me maar één keer herinneren dat dat eerder is gebeurd: na de aanslagen in New York op 11 september 2001.”
Als jullie beiden in de cultuursector werken, is de impact natuurlijk enorm.
“Ja, ook financieel, want alles is ineens weg. Ik had tot de zomerstop nog een drukke agenda met twintig concerten. Vanaf juni zou ik beziggaan met het instuderen van nieuw repertoire en het opnemen van een cd. Ik kan nu minimaal een half jaar geen concerten geven, dat heb ik echt nog nooit meegemaakt. Ik ben, zoals veel musici, gewend aan een leven met deadlines. Ik speel veel relatief onbekende werken en vers van de pers verschenen stukken. Het instuderen daarvan vergt, anders dan bij standaardrepertoire, veel tijd. Maar het geeft ook een doel. Dat gevoel voor richting was ik de eerste dagen kwijt. Ik heb op een gegeven moment de bladmuziek zelfs in de kast gezet.”
Hoe vullen jullie je dagen?
“Vervelen doe ik mij nooit, zelfs zonder concerten lijkt de tijd te kort om alles te doen wat ik zou willen. En gelukkig heb ik de flow weer gevonden. Het is natuurlijk de vraag of straks in het najaar alles weer gewoon doorgaat, maar komend seizoen kan weleens extreem druk worden. Ik ga allerlei verschillende programma’s doen en moet dus heel veel nieuw repertoire instuderen. Normaal gesproken zit ik vijf tot acht uur achter de vleugel. In deze tijd is dat teruggebracht tot drie uur. Daarnaast geef ik les aan het conservatorium in Amsterdam. Dat doe ik nu allemaal online. In het begin was dat even zoeken, maar ook daar heb ik inmiddels mijn weg in gevonden. Mijn vriendin is pianiste, maar houdt zich vooral bezig met componeren. Zij is bezig met Listen to This, een project, waarvoor twaalf componisten korte stukken schrijven voor twaalf uitvoerders, met als rode draad de coronacrisis. Ik ben een van de musici die meedoet. Op 28 mei wordt dit concert live uitgezonden in het Radio4-programma Avondconcert, het tv-programma Podium Witteman zal er waarschijnlijk aandacht aan besteden en natuurlijk wordt het online gestreamd via diverse mediakanalen.”
Hoe groot is de rol van muziek in deze tijd?
“Die is heel groot. Na die vier pianoloze dagen waarover ik net vertelde, ben ik achter de vleugel gaan zitten en heb een pianoconcert van Joep Franssens gespeeld, een geboren en getogen Groningse componist. Het is een van de eerste stukken die ik na de zomer ga doen. Dat was voor mij echt een bevrijding. In deze tijd lijkt niks meer zoals het was, maar muziek is een vaste waarde in mijn leven. Als ik achter de piano zit, valt de tijd weg, verdwijnen de zorgen en ben ik één met de muziek. Het is een diepe liefde die er altijd is geweest en er altijd zal zijn. Dat was echt een ontroerend besef.”
In een eerder interview vertelde je dat je in het bezit bent van een vliegbrevet en zelfs af en toe naar repetities of optredens vliegt. Hoe staat het daar nu mee?
“Het vliegen zelf ligt stil. Lessen mogen niet meer en het vliegveld van waar ik vertrek, Lelystad, is gesloten. Ik ben nu druk bezig met de upgrade naar een commercieel brevet. Daar komt heel veel theorie bij kijken, dat is echt pure wis- en natuurkunde. Het houdt me ook een beetje weg van het drama dat zich nu voltrekt. Natuurlijk sluit ik mijn ogen niet voor wat er gebeurt, maar het helpt je ook niet verder als je de hele dag naar het nieuws gaat zitten kijken. En deze studie zorgt naast de muziek voor een hele fijne invulling van de dagen.”
